Satoshi Nakamoto, 3 Ocak 2009’da birinci bloğu çıkardığında 50 Bitcoin elde etmiş ve böylelikle kripto madenciliğinin etrafında şekillenecek milyarlarca dolarlık bir sanayinin de fitilini ateşlemişti. Ancak, Bitcoin arzının hudutlu olması, madencilerin mukadderatının ne olacağı üzere bir soruyu da beraberinde getiriyor.
Bitcoin, madencilik yoluyla çıkarılıyor. Madencilik sürecinde ise, karmaşık matematiksel sorunları çözmek ve blok zincir ağındaki süreçleri doğrulamak için bilgisayar donanımları kullanılıyor. Ve madenciler, bu gayretleri karşılığında da her bir süreç bloğu için evvelce belirlenmiş ölçüde BTC ile ödüllendiriliyorlar.
Nakamoto’nun whitepaper’ına nazaran, toplamda 21 milyon Bitcoin çıkarılabiliyor. Mevcut durumda, bunların 19 milyonundan fazlası madencilere ödül olarak verildi. 21 milyon sonuna ulaşıldığında ise, madenciler süreç onayından ödül elde edemeyecek. Bitcoin madenciliği şirketi Luxor Mining’in kurucusu ve CEO’su Nick Hansen, madencilik ödüllerinin kaybına karşın madencilerin blok zincir süreçlerinin kaydında ve onayında kilit ol oynamayı sürdüreceğini belirtiyor.
Son Bitcoin ne vakit çıkacak?
Şu an bir bloğu başarılı biçimde çıkarmanın karşılığında madenciler 6.25 BTC ile ödüllendiriliyorlar (o da bu yazı yazıldığı sırada yaklaşık 187 dolara tekabül ediyordu). Madenciler ayrıyeten süreç fiyatı de alıyor. Glassnode isimli bilgi şirketinin Mayıs’ta yayımladığı bir hesaplamaya nazaran, madencilerin 2010’dan bu yana elde ettiği mükafatlar ve süreç fiyatlarının toplamı 50 milyar doları aştı.
Son Bitcoin’in 2140 yılında çıkarılacağı öngörülüyor. Fotoğraf: Freepik
Hansen, son Bitcoin’in çıkarılmasının akabinde madencilerin temel teşvikinin vakitle süreç fiyatları olacağı kanaatinde. Hansen, “Hatta bu nedenle, süreç fiyatları Bitcoin madenciliği iktisadının giderek daha kıymetli bir modülü haline geldikçe, süreç fiyatı dinamiklerini anlamak ve geleceğini öngörebilmek çok daha kritik ehemmiyet taşıyacak” sözüne yer veriyor.
Aslında son Bitcoin çıktığında madencilere ne olacağını anlamamıza daha çok vakit var. Çünkü, bu değişim o kadar uzun sürecek ki son Bitcoin çıkarıldığında mevcut madencilerin hiçbiri hayatta olmayacak. Analistlere nazaran, blok keşif oranı ve halving sürecine ait değerlendirmeler, son Bitcoin’in 2140 yılında çıkarılacağını gösteriyor. Bitcoin halving’i, madencilerin kazandıkları mükafatın planlı bir biçimde düşürülmesi sürecine verilen isim. Çabucak çabucak 4 senede bir yaşanan halving’lerin bir sonrakinin Nisan 2024’te gerçekleşmesi bekleniyor.
Hansen’e nazaran, 2140’ta BTC’nin fiyatını piyasa arzı, yasal düzenlemeler, teknolojik gelişmeler ve makroekonomik ögeler üzere öngörülemeyen faktörler belirleyecek.
‘120 sene sonra birebir olmayacak’
Bitcoin madenciliğine dair bilgi tahlili yapan Hashrate Index’ten araştırmacı Jaran Mellerud ise, Bitcoin’in benimsenmesi ve kullanımının artmasıyla birlikte süreç fiyatlarının kıymetli ölçüde artacağını ve bu fiyatların madencilik firmaları için temel gelir kaynağı haline geleceğini vurguluyor. “Son BTC çıkarıldığında madencilik mükafatı o kadar az olacak ki koin arzına neredeyse hiçbir tesiri olmayacak” diye konuşan Mellerud, kelamlarını söyle sürdürüyor:
“Bitcoin’in dünyanın varsayılan kıymet sistemi olduğu (hyperbitcoinization) bir senaryoda, az blok alanı arzına kıyasla büyük blok alanı talebi nedeniyle süreç fiyatları patlama yapmak zorunda kalacak.”
Dijital varlık platformu Bitwave’in kurucusu ve CEO’su Pat White ise, madencilerin kripto para ekosisteminin kritik bir modülü olmaya devam edeceği fakat artan maliyetten ötürü hepsinin hayatta kalamayacağı fikrini lisana getiriyor.
Bitcoin madenciliğinin yapıldığı bir tesis. Fotoğraf: Wikimedia Commons
Yine Glassnode’un raporuna nazaran, madenciler 2010’dan bu yana uzun verimsiz periyotlar geçiriyor. Rapora nazaran, trading günlerinin yalnızca yüzde 47’si verimli geçti. White kelamlarını şöyle sürdürüyor:
“Bazı madencilerin kapandığını ya da fiyat yükseltmek için yeni manipülasyon teknikleri bulduklarını göreceğimizi düşünmek hayli mantıklı. Ancak bana nazaran bunlar son Bitcoin çıkarılmadan evvel olacak zira son halving’ler blok mükafatlarını Satoshi düzeyine indirecek.”
Madencilik ödülünün azalmasıyla madencilerin kripto para tablosunun dışına çıkmasının kimi güvenlik problemleri yaratacağına dair telaşlar de mevcut. White, kuantum bilgisayarların kriptografiye tesir edeceğinin altını çizerek “Neticede 120 senede pek çok şey olabilir; Bitcoin kökten bile değişebilir” değerlendirmesini yapıyor.